پزشکان بر این باورند که برای زخم معده؛ مواردی از قبیل سبک زندگی پر استرس، رژیم غذایی نامناسب و عدم تعادل بین مایعات گوارشی (اسید هیدروکلریک و پپسین) موثر بوده و میتواند باعث ایجاد زخم معده شوند.
زخم معده ضایعهای است که در پوشش داخلی معده ایجاد میشود و زمانی رخ میدهد که اسید معده، پوشش محافظ معده شما را از بین ببرد. در واقع این اسید، در معده شما زخم های باز ایجاد میکند که میتواند خونریزی کرده و باعث درد معده شما شود.
در واقع زخم معده از جمله بیماری های بسیار شایع ولی قابل درمان میباشد. در این مقاله قصد داریم به بررسی و معرفی شیوه های درمان و کنترل موثر زخم معده جهت بهبودی این بیماری و حال خوبتان بپردازیم.
پس با ما همراه باشید.
در واقع فرسودگی پوشش مخاطی محافظ معده و اثنی عشر، به اسیدهای معده و آنزیمهای گوارشی اجازه تخریب دیوارههای معده و اثنی عشر را میدهند و شرایط را برای زخم معده و ایجاد آن محیا میکنند. این امر در نهایت منجر به ایجاد زخم های باز در پوشش معده و دوازدهه (duodenum)(که لوله ای توخالی و شبیه به یک لوله خمیده است که معده را به روده متصل میکند و نخستین و کوتاهترین بخش از روده باریک است) میشود که به طور مداوم توسط اسید، تحریک میگردد.
این بیماری در صورت عدم درمان، میتواند عوارض جدی مانند خونریزی داخلی ایجاد کرده و با گذشت زمان، منجر به ایجاد سوراخ در معده شود که در این صورت نیاز به درمان اورژانسی است.
همان طور که در قسمت قبل بیان شد، فرسودگی پوشش مخاطی محافظ معده و اثنی عشر، به اسیدهای معده و آنزیم های گوارشی اجازه تخریب دیوارههای معده و اثنی عشر را می دهند که موجب ایجاد زخم معده میگردد. اما عوامل دیگری هم برای زخم معده وجود دارد که وجود هلیکوباکتر پیلوری یکی از این عوامل میباشد.
امروزه تحقیقات نشان میدهد که بیشتر زخم ها در نتیجه عفونت با یک باکتری مارپیچی شکل که در معده وجود دارد، به نام هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori) ایجاد میشوند. این باکتری میتواند به سلول های معده چسبیده و مکانیسم های دفاعی معده را تضعیف کند. به دلایلی که به طور کامل شناخته نشده است، هلیکوباکتر پیلوری در مواردی میتواند تولید اسید در معده را تحریک کرده و باعث آسیب بافتی و التهاب در آن شود که در نهایت ممکن است نشانه جدی برای زخم معده شناخته شود.
برخی از زخم های گوارشی علائمی ایجاد نمیکنند و این ها “زخم خاموش” نامیده میشوند، اما علائم زیر در زخم اثنی عشر و زخم معده مشترکاند:
حالت تهوع و استفراغ
سوزش سر دل
درد قفسه سینه
نفخ شکم
خونریزی معده
کاهش اشتها و وزن
سوء هاضمه به خصوص بعد از مصرف غذاهای چرب
زخم معده باعث ایجاد احساس سوزش در معده و پشت سینه نیز میشود که میتواند به ویژه در هنگام خالی بودن معده دردناک تر باشد.
از مدت ها پیش تاکنون از آنتی اسیدها و آنتی بیوتیک ها برای درمان چنین عفونت هایی استفاده میشوند، اما امروزه مقاومت باکتری ها به آنتی بیوتیک ها به طور فزایندهای در حال رشد است. الکل، سیگار، غذاهای تند، چای و قهوه برخی از محرک های معدهاند که باید از مصرف آن ها اجتناب کرد، زیرا میتوانند به طور بالقوه شرایط زخم معده را تشدید کنند.
مصرف چندین وعده غذایی کوچک در طول روز به جای خوردن سه وعده غذایی بزرگ میتواند مفید باشد زیرا این امر به تولید اسید کمتر در معده در هر وعده غذایی منجر میشود. علاوه بر این، فیبر بالا، رژیم غذایی کم کربوهیدرات و سبزیجاتی مانند کلم و کلم بروکلی همگی باعث بهبود زخم معده میشوند. جالب است بدانید که نوشیدن آب زیاد میتواند مشکلات زخم معده شما را کاهش دهد.
زخم معده، که به زخم اثنی عشر نیز شناخته میشود از آن زخم هایی است که در پوشش معده یا دوازدهه، که اولین قسمت روده کوچک است، ایجاد میشود. در این ناحیه برخی از داروهای خانگی، مانند پروبیوتیک ها که ممکن است به تسکین درد و سایر علائم مرتبط برای زخم معده کمک کرده و موثر باشند، در بین عموم مردم شناخته شده است.
در ادامه دیگر مواد موثر علاوه بر مصرف پروبیوتیک ها را خواهیم شناخت اما با این حال، قبل از استفاده از هر درمان خانگی، با پزشک متخصص و مورد اعتماد خود در خصوص استفاده از هر کدام از آن ها مشورت نمایید.
پروبیوتیک ها؛ باکتری ها و مخمرهای زندهای هستند که اثرات مفیدی بر بدن شما دارند و در تعادل باکتری های دستگاه گوارش شما نیز موثر میباشند. علاوه بر کمک به دستیابی به سلامت مطلوب روده، میتوانند به درمان زخم معده نیز کمک کنند.
بر اساس تحقیقات علمی، پروبیوتیک ها نمیتوانند باکتری هلیکوباکتر پیلوری را از بین ببرند. با این حال، آنها ممکن است میزان باکتری های موجود را کاهش دهند، روند بهبودی را تسریع داده و برخی علائم آن را نیز بهبود بخشند. هنگامی که پروبیوتیک ها در کنار سایر درمان ها مصرف شوند، به ریشه کن کردن باکتری های مضر، کمک میکنند. پس توصیه میشود با مصرف منابع پروبیوتیک، از فواید آن بهرهمند شوید.
منابع پروبیوتیک عبارتند از:
انواع ماست ها
غذاهای تخمیر شده
مکمل های پروبیوتیک
توجه داشته باشید که میبایست میزان مصرف مکمل ها در هر وعده را در نظر بگیرید زیرا غلظت های بیشتری از پروبیوتیک ها در هر وعده دارند.
بسیاری از میوه ها حاوی ترکیباتی به نام فلاونوئی ها هستند که حاوی پلی فنول نیز میباشد. طبق تحقیقات انجام گرفته شده، پلی فنول ها میتوانند به درمان زخم معده کمک کنند. آن ها همچنین میتوانند حتی به طیف وسیعی از مشکلات گوارشی دیگر از جمله اسپاسم و اسهال نیز کمک کنند.
فلاونوئید ها با افزایش مخاط معده از رشد هلیکوباکتر پیلوری جلوگیری کرده و از پوشش معده در برابر ایجاد زخم محافظت میکنند. فلاونوئید ها دارای خواص آنتی اکسیدانی نیز هستند.
فلاونوئیدها در میوههایی مانند:
سیب
بلوبری
گیلاس
لیمو و پرتقال
آجیل
عسل یک شیرین کننده طبیعی و محبوب است که در سراسر دنیا استفاده میشود.
پزشکان معتقدند که افرادی که به طور منظم عسل مصرف میکنند، میتوانند از طیف وسیعی از مزایای سلامتی آن بهرهمند شوند. مطالعات نشان میدهد که عسل اثرات ضد میکروبی بر علیه هلیکوباکتر پیلوری دارد و برای زخم معده نیز مفید میباشد. از عسل برای تسریع بهبود زخمهایی از جمله زخمهای پوستی، سوختگیها میتوان استفاده کرد.
زردچوبه یک ادویه محبوب است که اغلب در هند و سایر مناطق جنوب آسیا از آن استفاده میشود. در واقع زردچوبه حاوی ترکیبی به نام کورکومین است که دارای فعالیت های ضد التهابی و آنتیاکسیدانی است که در صورت ترکیب با درمان استاندارد علیه هلیکوباکتر پیلوری، به پیشگیری و درمان زخم معده کمک خواهد کرد.
با توجه به اهمیت و جدیت موضوع زخم معده، میتوان از روشهای درمان خانگی برای کاهش عوارض و تسریع درمان آن استفاده کرد. از جمله روش های موثر در این زمینه میتوان به مصرف عسل، نوشیدن چای زنجبیل و استفاده از دمنوش آویشن اشاره کرد. البته قبل از هرگونه درمان خانگی، توصیه میشود که با پزشک متخصص مشورت کرده و راهنماییهای لازم را دریافت کنید.