تشخیص موم عسل طبیعی از تقلبی؛
از دیدگاه تجاری، عسل محصول اصلی و منبع کسب درآمد زنبورداران میباشد. در حالی که محصولات فرعی اما ارزشمندتر از عسل شامل موم عسل، بره موم، گرده گل، ژل رویال و زهر زنبور نیز میباشد.
موم عسل یکی از مواد طبیعی و ارزشمند است که از زمانهای قدیم در طب سنتی و درمانهای مختلف استفاده میشود. این ماده گرانبهایی از طریق تولید کنندگان عسل از زنبورعسل به دست میآید و برای مصارف غذایی و پزشکی بسیار ارزشمند است. اما متأسفانه در بازارهای امروزی، موم عسل تقلبی نیز به وفور یافت میشود که این موضوع میتواند به برهمکنش با سلامت مصرفکنندگان و همچنین تخریب بازار واقعی محصولات طبیعی منجر شود. بنابراین، تشخیص موم عسل طبیعی از تقلبی امری بسیار حیاتی و اهمیتدار است که نیازمند توجه ویژهای است.
در این مقاله قصد داریم تا یکی دیگر از فرآورده های زنبور عسل یعنی موم عسل را به شما عزیزان معرفی نماییم.
موم زنبور عسل یک ماده طبیعی است که به وسیله سه جفت از چهار جفت غده زیر شکمی زنبورهای کارگر در سنین ۱۳ تا ۱۸ روزگی پس از تولد ترشح می گردد و زنبورها از آن برای رشد لانه های خود استفاده می کنند.
همچنین موم زنبور عسل عمدتاً از اسیدهای چرب، هیدروکربن ها و استرها تشکیل شده است.
جالب است بدانید 2000 سال پیش، در چین، اهمیت و قدرت موم زنبور عسل در یکی از برجستهترین کتابهای پزشکی این کشور، معروف به کتاب گیاهان دارویی Shennong، کشف و شرح داده شد. این رکورد تأثیرات مثبتی را که موم زنبور عسل بر سیستم گردش خون، سطح انرژی و بهبود زخم دارد، برجسته کرد و به اثر ضدپیری آن هم اشاره شده است.
3 نوع اصلی موم زنبور عسل وجود دارد: زرد، سفید و مطلق.
موم زرد، موم طبیعی، تصفیه نشده و خامی است که مستقیماً از لانه زنبور عسل به دست می آید.
موم سفید، حاصل فرآیند فیلتر کردن/تصفیه/سفید شدن موم زرد است. این نوعی است که در فرمولاسیون های آرایشی، تهیه غذا و در محصولات دارویی مانند پمادها، کپسول های ژل مانند و در پوشش قرص های دارویی استفاده می شود.
موم مطلق نتیجه ترکیب موم زرد زنبور عسل با الکل است.
موم سفید، فرآوری شده ترین شکل موم زنبور عسل است و معمولاً با سایر مواد افزودنی و مواد سمی مخلوط می شود.
بسیاری از تامین کنندگان تجاری موم سفید از سفید کننده ها و فیلترهای شیمیایی برای رسیدن به رنگ و بافت مورد نظر استفاده می کنند.
با این حال، این فرآیندها میتوانند موم را از خواص طبیعی بودن آن دور کرده و بقایای مضری از خود به جای بگذارند.
تنها راه برای اطمینان از خالص بودن موم زنبور عسل، سفید کردن موم طبیعی در زیر نور خورشید است.
این روش شامل ذوب موم طبیعی زنبور عسل و اجازه دادن به خنک شدن و جامد شدن آن در آفتاب است، جایی که به طور طبیعی توسط اشعه ماوراء بنفش سفید می شود.
این فرآیند خواص طبیعی موم را حفظ می کند و از استفاده مواد شیمیایی مضر جلوگیری می کند و در نتیجه یک موم سفید خالص با کیفیت بالا ایجاد می کند که برای استفاده در لوازم آرایشی و محصولات مراقبت شخصی بی خطر است.
برای تشخیص موم عسل طبیعی از تقلبی، ابتدا باید به بررسی و شناخت ویژگیهای موم عسل طبیعی پرداخت. موم عسل طبیعی دارای رنگ زرد تا قهوهای است و بوی مطبوع و ملایمی دارد. همچنین، موم عسل طبیعی دارای سختی و استحکام خوبی است و در دمای محیط به راحتی نرم نمیشود. اما موم عسل تقلبی ممکن است دارای رنگهای مصنوعی باشد و بوی مصنوعی و یا عجیبی داشته باشد. همچنین، ممکن است که موم عسل تقلبی در دمای محیط به راحتی نرم شود و استحکام کمی داشته باشد.
یکی دیگر از روشهای تشخیص موم عسل طبیعی از تقلبی، استفاده از تجزیه و تحلیل شیمیایی است. با انجام آزمایشهای شیمیایی، میتوان اطمینان حاصل کرد که آیا موم عسل مورد نظر دارای اجزای طبیعی و ارگانیک است یا خیر. این آزمایشات معمولاً شامل تجزیه عناصر، تشخیص اسیدهای چرب، تشخیص شکرها و تعیین میزان آلودگی به مواد مضر میشود. این روشها میتوانند بهعنوان یک ابزار قدرتمند برای تشخیص موم عسل طبیعی از تقلبی مورد استفاده قرار گیرند.
همچنین، استفاده از فناوریهای پیشرفته میتواند به عنوان یک روش موثر برای تشخیص موم عسل طبیعی از تقلبی مورد استفاده قرار گیرد. از جمله این فناوریها میتوان به روشهای تصویربرداری مولکولی و تجزیه و تحلیل بازاریابی اشاره کرد که به وسیلهی آنها میتوان ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی موم عسل را به دقت بالا بررسی کرد و تشخیص داد که آیا موم عسل مورد نظر طبیعی است یا تقلبی.
موم عسل طبیعی، عطر و طعمی همانند خود عسل دارد درصورتی که موم های تقلبی و یا حتی مصنوعی فاقد این عطر و طعم هستند.
از لحاظ ماهیت ساختاری و فیزیکی؛ آب از پارافین و موم عسل سنگینتر ولی هردو از الکل سبکترند. با یک آزمایش ساده بواسطه مخلوطی از آب با الکل میشود این دو را از هم تشخیص داد.
یک شیشه دهان گشاد فراهم کنید و آن را آب بریزید و سپس یک تکه موم خالص فشرده که هوای آن را خارج کردهاید، داخل آن بیندازید. موم روی سطح آب شناور میماند، سپس مقداری الکل به آب شیشه اضافه کنید و مرتب بهم بزنید تا زمانی که موم به داخل آب فرو رود.
حالا دیگر این محلول برای آزمایش محیاست. برای شروع و تست میتوانید تکهای از موم مدنظر خود را داخل این محلول بیندازید. اگر آن موم مصنوعی یا تقلبی باشد، روی سطح باقی میماند اما اگر طبیعی و خالص باشد، داخل محلول رفته و غرق آن میشود.
از این روش میتوان برای تشخیص موم عسل طبیعی از تقلبی استفاده کرد.
تشخیص موم عسل طبیعی از تقلبی امری بسیار حیاتی است که نیازمند توجه ویژهای است. با توجه به اهمیت این موضوع، باید روشهای موثر و قابل اعتماد برای تشخیص موم عسل طبیعی از تقلبی توسعه یافته و استفاده شود تا از سلامت مصرفکنندگان حفاظت شود و بازار واقعی محصولات طبیعی حفظ شود.
کتاب عسل درمانی، مرتضی علی آقایی نراقی
https://www.newdirectionsaromatics.com/blog/products/all-about-beeswax.html